Soğuk Havada Beton Dökümü ve Kür Uygulamaları

Soğuk Hava Nedir?

Soğuk hava, günlük ortalama sıcaklığın 3 gün üst üste +4 °C’nin altına düştüğü hava koşullarıdır. Bu şartlarda betonun yerleştirilmesi, bitirilmesi ve kürlenmesi özel önlemler gerektirir. Sadece düşük sıcaklık değil, ani sıcaklık değişimleri de betonun performansı üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir.

Soğuk Hava Neden Tehlikelidir?

? 1. Betonun Donması

Beton plastik haldeyken sıcaklık –4 °C’nin altına düşerse, donma riski başlar. Beton donarsa:

• Dayanımı %50’ye kadar azalabilir.

• Dayanıklılığı (durabilite) ciddi oranda düşer.

Donmayı önlemek için beton, en az 3.5 MPa basınç dayanımına ulaşıncaya kadar korunmalıdır. Bu, yaklaşık 10 °C sıcaklıkta, yerleştirildikten 48 saat sonra sağlanabilir.

Soğuk Hava Betonun Performansını Nasıl Etkiler?

? Hidratasyonun Yavaşlaması

Çimento ve su arasındaki kimyasal reaksiyon olan hidratasyon, düşük sıcaklıklarda yavaşlar.

• Beton priz almakta gecikir.

• Dayanım kazanımı yavaşlar.

• Kalıp alma süresi uzar → İş programı gecikir.

⚠️ Her 10 °C’lik sıcaklık düşüşü, priz süresini yaklaşık iki katına çıkarır.

? Donma-Çözünme Hasarı

Soğuk hava ve sık donma-çözünme döngülerinde beton, suya doygunsa:

• Yüzeyde hasar,

• Mikro çatlaklar,

• Durabilite kaybı oluşabilir.

Bu riski azaltmak için:

• Hava sürükleyici katkılar kullanılmalı,

• Donmaya karşı minimum 24 MPa dayanım sağlanmadan koruma kaldırılmamalıdır.

Soğuk Havalarda Beton Sıcaklığı Nasıl Ayarlanmalı?

Tavsiye Edilen Yerleştirme Sıcaklıkları:

• Beton sıcaklığı 10 °C’den fazla olmamalı. Daha fazla sıcaklık → su kaybı → rötre çatlakları.

Soğuk Hava Koşullarında Uygun Beton Yerleştirme

• Beton üreticisi, agrega ve karışım suyunu ısıtarak beton sıcaklığını kontrol edebilir.

• Düşük başlangıç sıcaklığı, yüksek nihai dayanım sağlar (eğer donmadan korunursa).

• Kimyasal katkılar (hızlandırıcı, su kesici) priz süresini kısaltmak için kullanılabilir.

⚠️ Donatılı betonlarda korozyona neden olabilecek katkılardan kaçınılmalıdır.

Kalıplar ve Zemin Hazırlığı

• Kalıplar (özellikle metal) ve zemin donma sıcaklığından yüksek olmalıdır.

• Gerekirse kalıp ve zemin önceden ısıtılmalı veya yalıtılmalıdır.

Soğuk Havalarda Kür (Beton Bakımı)

? Nemlendirme Uygun Değildir!

Soğuk havada kür için su ile nemlendirme yapılmaz çünkü:

• Beton içindeki su donar → hacim artışı → çatlak ve hasar riski oluşur.

✅ Uygun Kür Yöntemleri:

• Yalıtkan battaniyeler

• Plastik örtüler

• İzolasyon malzemeleri

• Özellikle köşeler ve kenar bölgeler iyi korunmalıdır.

Koruyucu malzemeler 1 ila 7 gün boyunca beton yüzeyinde kalmalıdır.

Sıcaklık Farklarına Dikkat!

• İç ve yüzey sıcaklığı farkı 20 °C’yi geçmemeli

• Koruyucu malzemeler kademeli kaldırılmalı

• Ani sıcaklık değişimi → çatlak riski

Numune Alımı ve Saklama

• Numuneler, ilk 24 saat boyunca 16–27 °C aralığında saklanmalıdır.

• Yalıtılmış kutular ve sıcaklık kaydedici termometreler kullanılmalıdır.

Soğuk Havalarda Dikkat Edilmesi Gerekenler (Özet)

✅ Yerleştirme sıcaklığına dikkat edin
✅ Donmadan önce en az 3.5 MPa dayanım sağlanmalı
✅ Hava sürükleyici katkılar kullanın (donma-çözünme riski varsa)
✅ Nemlendirme değil, yalıtım esaslı kür yapın
✅ Donatılı beton için katkı seçimine dikkat edin
✅ Bitirme işlemini geciktirmeyin – ancak erken yapmayın
✅ Kar, buz, kırağı yüzeyde olmamalı
✅ Koruma malzemeleri kademeli olarak kaldırılmalı